Kozan'da kentsel dönüşüm projesi kapsamında 4 tarihi konağın da restore edileceği açıklandı. Belediye, tarihi evlerden Salim Malkoç'a ait Arıoğulları'nın Konağı'nın röleve restorasyon projelerini Kültür ve Tabiat Varlıkları Adana Bölge Kurulu'na sundu.
Adana'nın Kozan ilçesinde "Kentsel Dönüşüm Projesi" kapsamında 4 tarihi konağın daha restorasyonu için çalışmalara başlandığı bildirildi. Kozan Belediyesi yönetimi geldiği ilk günlerde tarihi ve kültür turizminin canlandırılması ve gelecek kuşaklara aktarılması için bölgede var olan fakat kullanılamayan ve her geçen yok olmakta olan tarihin hayata kazandırılması kapsamında ilk olarak Yaverin Konağı'nın restorasyonunu gerçekleştirmişti. Daha sonra tarihi dükkânların restorasyonu ve Kozan Kalesi Çevre Düzenleme çalışmalarını başlattı.
Tüm doğa ve insan tahribine rağmen ayakta durmaya çalışan ahşap ve bağdadi sıvalı tarihi evlerden Hoşkadem Camii yanında bulunan ve Salim Malkoç'a ait Arıoğulları'nın Konağı'nın röleve restorasyon projeleri Mimar Vedat Ağca tarafından hazırlanıp Kültür ve Tabiat Varlıkları Adana Bölge Kurulu'na sunuldu.
Projeler tamamlandı
Adil Yapıcı'ya ait Yiğenoğlu Konağı, Yasemin Yavuz'a ait Aslanpaşa Mahallesi Mustafa Kemal Sokağı'nda bulanan tarihi konak, Mahmutlu Mahallesinde Tufan Çamurdan'a ait Çamurdanlar'ın Konağı ile ilgili proje çalışmaları devam ediyor.
Konuyla ilgili Kozan Belediye Başkanı Kazım Özgan, "İlçemizde başlatılan tarihi kentsel dönüşüm projesi kapsamında belediyemiz Aşağı-Yukarı Çarşı sokaklarının sağlıklaştırılması, Yaverin Konağı ile Camii Kebir Caddelerinde belediye dükkanlarının retorasyonu ile Adana Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün Hoşkadem Camii ve Küçük Camii'nin restorasyonu yapıldı. Ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile müştereken yürütülen özelliği olan tescilli tarihi yapıların projelendirilmesi ve restorasyonla ilgili Kültür Bakanlığı ile müşterek çalışmada Hacıuşağı Mahallesi 180 ada 5 nolu parsel üzerinde Hoşkadem Camii ile Sağlık ocağı arasında bulunan Salim Malkoç'a ait Arıoğulları'nın Konağı Mimar Vedat Ağca tarafından hazırlanıp röleve restorasyon projeleri hızlandırıldı. Kurul kararına müteakip konağın restorasyon çalışmaları yapılacaktır" şeklinde konuştu.
Arıoğulları'nın Konağı: Konak, yapı yol cephesinde 4 katlı, 3 katı moloz yığma duvarlı ve avlulu, son katı ahşap çatılı bağdadi sıvalı, yola bakan cephesinde ahşap payandalı çıkma bulunmaktadır. Görünen pencereleri özgündür, alt kısımları moloz taş üst bölümleri ise ahşap karkas üzeri bağdadi sıvalı, yapının avludan ve yoldan iki girişi bulunmakta. Cepheyi kaplayan sıvalar dış etkenlerden oldukça yıpranmıştır. Çatı ahşap saçaklı kırma çatı olup tümü kiremitle örtülüdür. Yapı Toplamı 363 metrekaredir.
Restore edilmiş hali ile Yaverin konağı
Daha ayrıntılı bilgi için Yaverin konağı internet sitesini aşağıdaki fotoğrafa tıklayarak ziyaret edebilirsiniz.
Konağın tarihçesi
"Medeniyetler Şehri" Kozan'a
Birde Konak'tan Bakın...
Yaverin Konağı Sis (Kozan) şehrinde bir kartal gibi oturan kale'nin eteklerinde yetişen dikenli incirler, çam ağaçları, çepeçevre uzanan manastırın sur duvarları içerisine yerleşmiş tarihi mekândır. Etrafını çepeçevre kuşatan duvarlar gerisinde yükselen konaklar ve onların içinde 1890'lı yıllarda yaptırılan Yaver'in Konağı görülmeye değer. Üst katında bulunan cumbalar ile şehri gözaltında tutan gizemler içinde bir bina. Yaver'in Konağı'nın muhteşem görünüşü geçmişte bütün Çukurova'da dilden dile dolaşırdı. Bugün ise endamlı görüntüsü ve tarihe ışık tutan mimarisiyle Butik Otel ve Restoran olarak konuklarını ağırlamakta…
Yapının Mimari Özellikleri:
1890'lı yılların sonlarında inşa edilmiş olduğu düşünülen yapı, yüksek, taş avlu duvarları, kemerli giriş kapıları, taş zemin katlar, gibi Kozan ilçesindeki tarihi yapıların karakteristik özelliklerini barındırmasının yanı sıra; ara katta ve birinci kattaki açık sofaları, kuzey ve güney yönlerindeki cumbaları ve işçiliği ile diğer yapılardan ayrılmaktadır. Doğu cephesinde, son katta, ahşap payandalarla desteklenen ahşap balkon ve payandaların arasını bağlayan ahşap kemerler sokak cephesini zenginleştiren öğelerdir. Zemin katın ve ara katın yüksek taş duvarları üzerinde yükselen, bu son kat Kozan'ın genel görünüşüne hâkimdir. Yapı, geniş bir açık sofa ile güneye yönlendirilmiştir. Ara katta odalar doğrudan sofaya açılmaktadır. L şeklindeki yapının bir diğer kanadındaki odalara balkondan ulaşılmaktadır. Tüm döşeme ve kirişler ahşaptır. Ara kata taş basamaklarla, üst katlara ise ahşap basamaklarla ulaşılmaktadır. Yapının üzeri ise Marsilya kiremidi ile örtülmüştür. Ön ve arka avlularda birer su kuyusu bulunmaktadır. Ön avludan geçilerek ulaşılan konağın kuzey yönündeki avlusuna geçiş restoran ve sokak üzerinde bulunan kemerli kapıdan olmaktadır. Bu bina, butik otel ve restoran olarak yerli ve yabancı konukların hizmetine sunulmuştur.
Konağın Tarihçesi
Kozan Tapu Sicil Müdürlüğünde ulaşılan Haziran 1319(1903) tarihli tapu kaydına göre yapı Mıcırıkyan Kirkor Efendi'ye aittir. Haziran 1335(1919) tarihli tapu kaydına göre Mıcırıkyan Kirkor Efendi'nin Mayıs 1335(1919) tarihinde ölümü üzerine, oğulları Haçatur, Nubar ve Misak Efendiler; kızları, eşi ve annesine verasetten intikal etmiştir. Kirkor Efendi'nin oğulları Haçatur ve Nubar'dan Şehlikzade Hasan Efendi'ye ve 1923 tarihinde, Urfa milletvekili Ali Saip Bey'in annesi Leyla Hanım ve eşi Fehime Hanım'a geçmiştir. 12 Eylül 1933 tarihinde Seyhan Vilayeti'ne satılmıştır. Seyhan Vilayeti adına kayıtlı iken, 1944 yılında açık arttırma ile yeniden satılmıştır. Bedeli olan paranın yatırılmasının ardından, alıcı adına tescil edilmesi hakkındaki özel idare memurluğunun 19 Şubat 1945 tarihli yazısı ve vilayet makamının 23 Ocak 1948 tarih ve 318 sayılı emir yazısı ile, Emine Arıkan adına tescil edilmiştir. Ancak Arıkan ailesi yapı kendi üzerlerine tescil edilmeden önce, 1936 yılının sonundan itibaren, yapıda oturmaya başlamışlardır. 1981 yılındaki kadastro çalışmasında, yapının tamamı Abdullah Kemali Arıkan, ve eşi Emine Arıkan adlarına tehdit ve tespiti yapılmıştır. Adana Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun, 19 Kasım 1993 tarih ve 1611 sayılı kararı ile "taşınmaz kültür varlığı" olarak tescil edilmiştir. Yapı, Haziran 2004 tarihinde Kozan Belediye Başkanı Mimar Kazım Özgan tarafından kamulaştırılmış ve Restorasyonu tamamlanarak 2008 yılında Butik Otel ve Restoran olarak hizmete sunulmuştur. Konağın işletmeciliği Kozan İmar Ltd. Şti. yapmaktadır.